Öskufall á dráttarvélar og vinnuvélar

Hér eru nokkur atriði sem þarf að huga að vegna fínnar ösku eins og nú leggst yfir Suðurland.  Þessi örfína aska er engum holl.  Hér kemur smá listi yfir þá hluti sem vert er að hafa í huga og geta forðað frekara tjóni.

1.       Loftsíur.  Vélin notar óhemju mikið loft  (meðal dráttavél notar 3-8 m3 á mínútu).  Þess vegna er mjög mikilvægt að loftsíur fyrir mótorinn séu í góðu lagi.  Ytri loftsíuna ætti að taka úr og hrista reglulega úr henni með því að slá henni td. utaní dekkið.  Ef blásið er úr henni ber að forðast að vera með mjög öflugan blástur of nálægt síunni, of kraftmikill blástur rífur upp síuna og gerir hana grófari.  Fyrir innan aðalsíuna er oft lítil sía sem er öryggissía til þess að vernda mótorinn ef ytri sían gefur sig eða eitthvað kemst framhjá henni eða í gegnum hana. Margar vélar eru með forsíur sem annaðhvort eru við loftinntak eða í endanum á síuhúsinu.

2.       Miðstöðvarloftsíur.  Loftsíur fyrir miðstöðvar eru mjög mikilvægar en vilja oft gleymast.  Þær eru til að tryggja hreint loft fyrir ökumanninn og því áríðandi að þær séu í lagi.  Þær vernda líka mjög fíngerð miðstöðvarelement fyrir því að stíflast og hlífa legum og fóðringum í miðstöðvarmótor.  Sumir vélaframleiðendur bjóða eiturefnasíur fyrir miðstöðvar sem sía enn betur heldur en venjulegar síur.

3.       Smurolía.  Mjög mikilvægt er að fylgjast með smurolíunni.  Þegar loftsía er óhrein verður undirþrýstingur vélinni meiri en ella.  Það orsakar meiri brennslu af smurolíu sem sogast upp með stimpilhringjum, niður með ventlum og innúr túrbínu.  Við þessar aðstæður getur líka sogast innum opna öndun á mótor sem verður til þess að smurolían fær í sig ösku og skemmist.

4.       Hráolíusíur.  Hráolíukerfi í dag eru orðin mun viðkvæmari heldur en þau voru, spíssar mun háþrýstari með fínni bunum og mjög nákvæmum rafstýribúnaði.  Þetta kallar á fínni og betri síur sem nauðsynlegt er að skipta um reglulega.  Askan smígur inn á ólíklegustu stöðum og er hráolíutankur þar engin undantekning.  Öndun á hráolíutönkum er í gegnum áfyllingartappa eða sér öndunarrör uppúr tanknum, þar eru möguleikar á að askan komist inn.

5.       Kælikerfi.  Kælivatn er í flestum nýrri vélum í ágætlega lokuðum kerfum og ætti ekki að vera í mikilli hættu.  En í sumum vélum getur aska sogast inní kælivatnið þegar vélin kólnar og þrýstingur fellur á vatnskerfinu.

Kæliviftan flytur mikið magn af lofti í gegnum vatnskassa, vökvakæla, loftkælingarkæli, millikæli fyrir mótor, hráolíukæli osfrv.  Askan sest í kælana og þéttist mjög þegar rakt loft kemur í hana því er mikilvægt að blása úr kælunum og halda þeim hreinum.

6.       Vökvakerfi.  Vökvakerfi eru oft sambyggð gírkössum.  Vélar sem útbúnar eru öndunarsíum á vökvakerfistönkum eða gírkössum eru betur í stakk búnar til að hreinsa loft sem kemur inná tankana í hitabreytingum eða þegar mikið er tekið af olíu af tankinum í einu (td. sturtuvagn oþh.)  Þar sem ekki er öndunarsía er loft oft dregið inn með olíukvarða eða lofttappa án síu.  Þá er hætta á að sogist inn aska sem skemmir olíuna.

7.       Askan.  Ný aska er með skarpar og beittar brúnir, því slítur hún þeim hlutum mikið sem hún nær að nuddast við, td. inní mótorum, túrbínum, gírkössum og vökvakerfum. 

Ef aska liggur á lakki þá bítur hún sig í lakkið og á auðvelt með að rispa það sé hún þurrkuð eða teiknaðar myndir oþh.   Hún skemmir rúður auðveldlega ef rúðuþurrkur notaðar.  Best er ef askan fýkur af eða er skoluð af með köldu vatni án þess að kústa hana.